Soinuen bidezko irrati produktua - Gazteak eta drogak

Atzoko eta gaurko klaseak soinuen bidezko erreportaje bat muntatzeko erabili ditugu. Ideia sormen irratian egiten direnen moduko produktu bat egitea zen. Aukeratu dugun gaia "Gazteak eta drogak" izan da eta Audacity programaren bidez egin dugu muntaia.

Western bat Kuartangon

Kuartangon (Araba) western bat filmatzen ibili dira azken bost urteetan. “Algo más que morir” da bere izenburua. Pistoladunak, mozkor liskarzaleak, kazikeak… ez da generoaren osagai klasikorik falta pelikulak kontatzen duen istorioan. 

Villamanca herriko Jose Luis Murga izan da zuzendarietako bat eta gidoiaren egilea. Hamarkadak zeramatzan bakero pelikula bat egiteko nahian eta, azkenik, bere haurtzaroko ametsa egi bihurtua ikusi du. Oier Martinez de Santos izan da beste zuzendaria. Ikus-entzunezkoen munduan eskarmentuko profesionala da: Bilboko IMVAL zentroan ikasi zuen, Canal Gasteiz-en lan egin du eta hainbat laburmetraien egilea da.

Ez nuen pelikula honen berririk larunbatean filmazioa bukatu dutela entzun nuen arte. Broma zela pentsatu nuen eta aitortu behar dut barregura eragin zidala. Ez nekien zer pentsatu burutazio honen arduradunei buruz: zinema-zale amorratuak izango dira? Ausartak? Lotsagabeak? Suizidak?

Baina bestela ikusten ditut gauzak orain. Interneten informazio gehiagoren bila, Jose Luis Murga eta Oier Martinez de Santosi Añanako Kuadrillaren informazio buletinean egin zieten elkarrizketa bat aurkitu dut. Bertan esaten zuten Kuartangoko Haraneko dozenaka pertsonek lagundu dutela filma aurrera eramaten azken urte hauetan zehar. Deskribatzen zuten lankidetzak harrituta utzi nau: inguruetako jende askok aktore lanak egin ditu, batzuek dekoratuak egiteko egurra lortu dute, beste batzuk mozorroak edo attrezzo-rako eskulanak egiten ibili dira, baserri bateko jabeek han filmatzeko baimena eman zieten, beste norbaitek zaldiak utzi zizkien eta eszena baterako artzain-txakur bat eraman zieten.

Elkarrizketan zuzendariek esaten zuten filma Gasteizko aretoren batean estreinatzea gustatuko litzaiekeela. Egoera imajinatzea ezin ukatu komikoa izan daitekeela: Guridi zinemetako kartelen artean Scorsese-ren azken filma, 3D teknikarekin egindako azken superprodukzioa eta alboan, harro-harro, “Algo más que morir”. Zentzugabea ere irudituko zaio askori, baina taldean lan egiteko erakutsi duten gaitasunarekin eta izan dituzten gogo eta ilusioarekin, merezita helduko lirateke Gasteizko pantaila handietara.

ETBn filmari buruz eman zuten erreportajea

Deskatalogazioa edo euskal filmek jasaten duten bigarren zigorra

"Arrebato", "Acción mutante" eta "Días contados" filmen karatulak

“El pelotazo vasco” artikuluaren harira, aurrekoan pelikula batzuk egun aurkitzeko moduan egongo ote ziren galdetzen nion neure buruari. Egiaztatu nahi izan dut eta, hain zuzen ere, Fotogramas aldizkariarentzat Frankismo osteko euskal film garrantzitsuenetako batzuk zirenak, produkzio-etxe eta enpresa banatzaileentzat ez omen dira ezta argitaragarriak ere.

DVD formatuan aurki daitezke Julio Medem zuzendariaren film gehienak, “Euskal pilota” kenduta, eta baita Juanma Bajo Ulloarenak ere, “Frágil” izan ezik. Beste zinegile batzuen lan ugari, ordea, dendetako apaletan egotera heldu ziren arren, jadanik desagertuta daude. Arraro egiten zait Imanol Uriberen “Segoviako ihesa” (1982) eta “Días contados” (1994) salgai ez egotea une honetan, baina are arraroagoa Alex de la Iglesiaren “Acción mutante” (1992), “Piztiaren eguna” (1995), “La comunidad” (2000) eta “800 balas” (2002) faltan egotea. Hala ere, berriz merkaturatuak izateko aukera handiak dituztela pentsatu nahi dut.

Beste film batzuek luzaroan komertzialki ahaztuak egoteko arrisku handiagoa dute: Ivan Zuluetaren “Arrebato” (1980) eta Eloy de la Iglesiaren “Los placeres ocultos” (1976) eta “El sacerdote” (1978), adibidez, oraintxe salgai ez dauden beste izenburu batzuk dira. DVD formatua inoiz ezagutu ez dutenen artean daude, berriz, Jose Antonio Zorrillaren “El arreglo” (1983), Javier Rebolloren “Bizkaiko Golkoa” (1985) eta Daniel Calparsororen “Pasajes” (1996). Ana Diez nafarraren “Ander eta Yul” (1989) filmak ez zuen ezta VHS formatua ezagutu ere egin, Kultur Ministerioaren datuen arabera.

Zinema-aretoetatik arrapaladan eta inor ohartu gabe pasatzea gogorra bada, euskal film askok, baita garrantzitsuenetariko batzuk ere, horrez gain bigarren zigor bat jasan behar izaten dute: deskatalogazioa.