Deskatalogazioa edo euskal filmek jasaten duten bigarren zigorra

"Arrebato", "Acción mutante" eta "Días contados" filmen karatulak

“El pelotazo vasco” artikuluaren harira, aurrekoan pelikula batzuk egun aurkitzeko moduan egongo ote ziren galdetzen nion neure buruari. Egiaztatu nahi izan dut eta, hain zuzen ere, Fotogramas aldizkariarentzat Frankismo osteko euskal film garrantzitsuenetako batzuk zirenak, produkzio-etxe eta enpresa banatzaileentzat ez omen dira ezta argitaragarriak ere.

DVD formatuan aurki daitezke Julio Medem zuzendariaren film gehienak, “Euskal pilota” kenduta, eta baita Juanma Bajo Ulloarenak ere, “Frágil” izan ezik. Beste zinegile batzuen lan ugari, ordea, dendetako apaletan egotera heldu ziren arren, jadanik desagertuta daude. Arraro egiten zait Imanol Uriberen “Segoviako ihesa” (1982) eta “Días contados” (1994) salgai ez egotea une honetan, baina are arraroagoa Alex de la Iglesiaren “Acción mutante” (1992), “Piztiaren eguna” (1995), “La comunidad” (2000) eta “800 balas” (2002) faltan egotea. Hala ere, berriz merkaturatuak izateko aukera handiak dituztela pentsatu nahi dut.

Beste film batzuek luzaroan komertzialki ahaztuak egoteko arrisku handiagoa dute: Ivan Zuluetaren “Arrebato” (1980) eta Eloy de la Iglesiaren “Los placeres ocultos” (1976) eta “El sacerdote” (1978), adibidez, oraintxe salgai ez dauden beste izenburu batzuk dira. DVD formatua inoiz ezagutu ez dutenen artean daude, berriz, Jose Antonio Zorrillaren “El arreglo” (1983), Javier Rebolloren “Bizkaiko Golkoa” (1985) eta Daniel Calparsororen “Pasajes” (1996). Ana Diez nafarraren “Ander eta Yul” (1989) filmak ez zuen ezta VHS formatua ezagutu ere egin, Kultur Ministerioaren datuen arabera.

Zinema-aretoetatik arrapaladan eta inor ohartu gabe pasatzea gogorra bada, euskal film askok, baita garrantzitsuenetariko batzuk ere, horrez gain bigarren zigor bat jasan behar izaten dute: deskatalogazioa.