Terrorismoak euskara zokoratu zuenean (eta II)

Franco hil ondoren, ETAren biktimak ugaritzen zihoazen heinean euskarari buruz nazioarteko prentsan esaten zena murriztuz joan zen. Gertakariek ez zuten beste ezertarako zirrikiturik uzten: 1975etik 1980. urtera ETAk ia 300 pertsona hil zituen.

ETAren aldeko euskarazko pintada 

"European Stars and Stripes" egunkarian (1996-1-18)

Nazioarteko egunkariak ETAri buruzko erreportaje zabalagoak argitaratzeari ekin zioten. Indarkeriari eskaintzen hasi zitzaion trataera informatiboa distantziakidetasunetik salaketarantz aldatuz joan zen. ETA erakunde “separatista” bezala izendatzen zuten informazio askotan oraindik, baina “terrorista” hitza geroz eta maiztasun handiagoarekin erabiltzen hasi ziren. 

1980ko maiatzaren 4an “The New York Times” egunkariko artikulu batek (“Terror in the Land of the Basques”) “Europako txokorik bortitz, ezegonkor eta arriskutsuenetariko bat” bezala deskribatu zuen Euskadi. Urteekin egoerak hobera egiten ez zuela konfirmatu zuen “Los Angeles Times” egunkariak 1984ko martxoaren 2an. “Liberty or Terror: Basques, a Dilemma for Spain” artikuluak gizartearen zatiketa ikaragarria zela zioen eta GALen agerpenaren berri ematen zuen. Euskadi gerra zibilerantz zihoala esaten zutenen adierazpenak ere jaso zituen prentsak.

Artikulu gehienak terrorismoari buruzkoak izanik, salbuespenak salbuespen, ETAren siglen esanahia zehazteko baino ez zen euskara aipatzen egunkari gehienetan: “Euskadi Ta Askatasuna” irakur zitekeen artikulu askotan eta ondoren itzulpen ezberdinak eskaintzen ziren egunkarien arabera.

1990eko hamarkadaren hasieran titularrek aldaezina zirudien errealitatea aurkezten zuten oraindik: “9 Killed by a Car Bomb At a Barracks in Spain” (“The New York Times”, 1991-5-30), “Seven Killed in Madrid bombing” (“The Indiana Gazette”, 1993-6-21), “Car Bomb in Spain Kills 6, Injures 15” (“Roswell Daily Record”, 1995-12-12)… Hamarkadako azken urteetatik aurrera, ordea, ETAren kontrako mobilizazioei buruzko informazioak agertzen hasi ziren nazioarteko prentsan.

2002. urtetik, atentatuak daudenean salbu, ETAri buruzko informazioak albiste laburretan landuak izan dira batik bat. Orokorrean, iraganeko hildako-zerrenda luzeek atxiloketei, epaiketei eta indarkeriaren kontrako protestei eman diete bide. Egun hilabeteak pasa daitezke prentsa atzerritarrean “basque” hitza terrorismoari buruzko albisteei lotuta agertu gabe.

Miguel Angel Blanco Ermuko zinegotziaren hilketa gaitzesteko 

Madrilgo manifestaldiari buruzko artikulua, 

"The New York Times" egunkarian (1997-7-15)